25 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, ΜΟΝΟ ΘΕΩΡΙΕΣ

Τι απέγινε o φοιτητής που σταμάτησε τα τανκς της Τιενανμέν;

Είναι διάσημος. Κι όμως, κανείς δεν έμαθε ποτέ το όνομά του. Ο άνδρας που στάθηκε μπροστά στα τανκς της πλατείας Τιενανμέν παραμένει 25 χρόνια μετά σύμβολο ειρηνικής διαμαρτυρίας και ανυπακοής. Πού βρίσκεται όμως σήμερα;

Μοιάζει περίεργο, όμως η πιο αλησμόνητη στιγμή της εξέγερσης της 4^ης Ιουνίου 1989 στο Πεκίνο, έλαβε χώρα στις... 5 Ιουνίου. Την επομένη της αιματοκυλισμένης φοιτητικής εξέγερσης, όπου εκατοντάδες (για κάποιους ο αριθμός έφτασε τους 2.600) διαδηλωτές της δημοκρατίας είχαν χάσει τη ζωή τους, όταν τα κινεζικά στρατεύματα έλαβαν εντολή να διαλύσουν το συγκεντρωμένο πλήθος στην κεντρικότερη πλατεία του Πεκίνου, την Πλατεία Ουράνιας Γαλήνης ή Τιενανμέν, ένας άνδρας συγκλονίζει με το «θράσος» του: Λίγο πριν το μεσημέρι, φορώντας ένα λευκό πουκάμισο και κρατώντας από μια σακούλα παντοπωλείου στα χέρια, στέκεται στη μέση της μεγάλης λεωφόρου που διασχίζει βόρεια την άδεια εκείνη την ώρα από τους φοιτητές που είχαν ονειρευτεί τη δημοκρατία πλατεία και ορθώνει το ανάστημά του σε μια σειρά από άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα που βρίσκονταν παραταγμένα εκείνη την ώρα στο σημείο.

Χάρη στον φωτογραφικό φακό που απαθανάτισε το συγκλονιστικό καρέ, ο «Τάνκμαν» ή «Άγνωστος Επαναστάτης», όπως έμεινε γνωστός ο άνδρας αυτός, έγινε μέσα σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα μια από τις πιο επιδραστικές φυσιογνωμίες του 20^ού αιώνα ενώ η φωτογραφία του έγινε διάσημη στα πέρατα της οικουμένης. Με μια δύναμη που δύσκολα μπορείς να λησμονήσεις, το ενσταντανέ του φωτογράφου Στιούαρτ Φράνκλιν αναπαράχθηκε ακούραστα παρά τη λογοκρισία που δέχθηκε στην πατρίδα της, από το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας.

Σήμερα, 25 χρόνια μετά, ο φωτογράφος θυμάται μιλώντας στην εφημερίδα Guardian: «Ήμουν σε ένα μπαλκόνι με μια ομάδα άλλων φωτογράφων και δημοσιογράφων, όταν είδαμε έναν άνδρα να πηδά μπροστά στο τανκ στις 5 Ιουνίου. Η φωτογραφία μού φαινόταν μέτρια απλά και μόνο επειδή βρισκόμουν τόσο μακριά, πάνω σε εκείνο το μπαλκόνι. Καθώς τον φωτογράφιζα, ήρθαν ξεκάθαρες οι αναμνήσεις από την άνοιξη του 1968 στην Πράγα, όταν οι πολίτες αντιμετώπισαν τα ρωσικά τανκς».

Το βίντεο  από εκείνη την ιστορική πλέον στιγμή δίνει περισσότερες πληροφορίες. Εδώ φαίνεται πως ο αδύνατος άνδρας με τους γειρτούς ώμους ήταν αποφασισμένος για όλα. Τα τανκς δεν είναι τέσσερα όπως φαίνονται στη φωτογραφία, είναι πολύ περισσότερα. Το πρώτο από το κομβόι των τανκς προσπαθεί να συνεχίσει την πορεία του, εκείνος όμως στέκεται αποφασιστικά μπροστά του έτοιμος να πεθάνει ανά πάσα στιγμή. Όταν ο οδηγός του τανκ προσπαθεί να πάει γύρω του κινώντας το τανκ δεξιά, ο Τάνκμαν κινείται και εκείνος δεξιά, όταν πάει το τανκ αριστερά, κινείται και εκείνος αριστερά. Μετά από μια σύντομη αντιπαράθεση, ο άνδρας ανεβαίνει πάνω στο τανκ και φαίνεται να προσπαθεί να μιλήσει με τους άντρες που βρίσκονται μέσα. Στη συνέχεια, δύο άνδρες έρχονται τρέχοντας και τον τραβούν μακριά.

Κι όμως, τόσο η ταυτότητα όσο και η τύχη αυτού του άνδρα που χάρη σε αυτή τη φωτογραφία αποτελεί εδώ και 25 χρόνια σύμβολο δύναμης και ανυπακοής παραμένουν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του 20^ου αιώνα. Κι όπως όλα τα μυστήρια, έτσι κι αυτό έδωσε τροφή για να αναπτυχθούν διάφορες θεωρίες, οι οποίες πάντως παραμένουν ακόμη ανεπιβεβαίωτες.

Θεωρία 1^η: Τον εκτέλεσε το κομμουνιστικό κόμμα

Λίγο μετά το συμβάν το βρετανικό ταμπλόιντ Sunday Express ισχυρίστηκε πως το όνομα του Άγνωστου Επαναστάτη είναι Wang Weilin και είναι ένας 19χρονος φοιτητής που αργότερα δικάστηκε για «πολιτικό χουλιγκανισμό», καθώς και για απόπειρα ανατροπής μελών του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού. Υποστηρίζει ακόμη ότι οι άνδρες που τον τράβηξαν από το σημείο ήταν μυστικοί πράκτορες του καθεστώτος και ότι ο Weilin εκτελέστηκε λίγες ημέρες αργότερα. Σε έναν λόγο του το 1998, ο Μπρους Έρσενσον, πρώην αναπληρωτής ειδικός σύμβουλος του προέδρου Νίξον, ανέφερε ότι εκτελέστηκε 14 χρόνια μετά από το κομμουνιστικό καθεστώς. Παρόλα αυτά η κινεζική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι δεν έχει καμία αναφορά με το όνομα αυτό, ενώ το Πληροφοριακό Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με έδρα το Χονγκ Κονγκ κάνει λόγο για έγγραφα του Κομμουνιστικού Κόμματος που έχει στην κατοχή της και τα οποία αναφέρουν ότι δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για το τι απέγινε ο άνδρας αυτός. Το 2006, το ειδησεογραφικό πρακτορείο της Νότιας Κορέας Yonhap ανέφερε ότι το Wang Weilin είναι ψευδώνυμο και ότι ο άνδρας ξέφυγε από την σφαγή στην Τιενανμένη και κατάφερε να αποδράσει στην Ταϊβάν μέσω Χονγκ Κονγκ.

Θεωρία 2^η: Κατάφερε να δραπετεύσει

Πολλοί είναι πάντως οι μάρτυρες που αμφισβητούν ό τι ο άνδρας με τις σακούλες με τα ψώνια ήταν φοιτητής, υποστηρίζοντας πως φαινόταν μεγαλύτερος. Ήταν μάλλον ένας συνηθισμένος άνδρας που αγανακτισμένος από την κατάσταση και αηδιασμένος από την σφαγή της προηγούμενης ημέρας αποφάσισε να κάνει κάτι. Σύμφωνα μάλιστα με τη μαρτυρία ενός καθηγητή από το Χονγκ Κονγκ, ο Άγνωστος Επαναστάτης ήταν ένας φίλος του αρχαιολόγος από την πόλη Τσανγκσά της νοτιοκεντρικής Κίνας, ο οποίος είχε έρθει στο Πεκίνο για τις διαδηλώσεις. Σύμφωνα με τον καθηγητή, ο άνδρας αυτός τελικά κατάφερε να δραπετεύσει στην Ταϊβάν όπου εργάστηκε στο Εθνικό Μουσείου του Παλατιού. Το ίδιο το μουσείο πάντως το αρνήθηκε.

Άλλωστε πολλοί αναλυτές και δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι αν ο άνδρας είχε φύγει από τη χώρα, θα ήταν ελεύθερος να μιλήσει δημοσίως και να απολαύσει τις δάφνες της διασημότητάς του. Ένα χρόνο μετά τη σφαγή, η αμερικανίδα παρουσιάστρια Μπάρμπαρα Γουόλτερς, στη διάρκεια τηλεοπτικής εκπομπής έδειξε στον Ζιάνγκ Ζεμίν, νούμερο 1 τότε του Κομμουνιστικού Κόμματος, τη διάσημη φωτογραφία. «Έχετε καμιά ιδέα τι απέγινε αυτός ο άνδρα;», τον ρώτησε, για να εισπράξει την απάντηση του σαστισμένου Ζιάνγκ ότι δεν πιστεύει ότι σκοτώθηκε.

Θεωρία 3^η: Είναι ζωντανός και ζει κάπου στην Κίνα

Η κινεζοκαναδή δημοσιογράφος Γιάν Γουάνγκ, η οποία υπήρξε μάρτυρας του συμβάντος, υποστηρίζει ότι αν το καθεστώς ήταν εκείνο που είχε συλλάβει τον άγνωστο άνδρα, τότε δεν θα είχε διστάσει να δημοσιοποιήσει τη σύλληψη. Η ίδια υποστηρίζει πως οι άνδρες που τον τράβηξαν από το σημείο δεν ήταν μυστικοί πράκτορες, αλλά απλοί πολίτες και πως το πιθανότερο σενάριο είναι ο άνδρας να εξακολουθεί να ζει ήσυχα τη ζωή του στο Πεκίνο ή σε κάποιο άλλο μέρος της Κίνας μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας που τράβηξε τόσο έντονα επάνω του η ηρωική του πράξη. Είναι μάλιστα εξαιρετικά πιθανό να μην γνωρίζει το πόσο διάσημη έχει γίνει η πράξη του αυτή, καθώς η κυβέρνηση της χώρας του έχουν κάνει ό,τι είναι δυνατόν να υποβιβάσουν τα γεγονότα της Τιενανμέν ενώ λογοκρίνουν κάθε βίντεο ή φωτογραφία γύρω από το θέμα αυτό.

Κι αν κρίνει κανείς από το υψηλό ποσοστό των Κινέζων που φαίνεται να αγνοούν τι έγινε πριν από 25 χρόνια στην Τιεναμέν, τα έχει καταφέρει. Παρόλα αυτά ο άνθρωπος μπροστά στα τανκς εξακολουθεί να εμπνέει όσους, επιστρατεύοντας ακόμη και το χιούμορ, προσπαθούν να ανοίξουν μικρές σχισμές ελευθερίας, όταν το καθεστώς τους απαγορεύει να θυμούνται επιβάλλοντας τεχνητή αμνησία.

 

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64017551