5ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

100 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ & ΓΝΩΣΗΣ
της Κατερίνας Μ. Μάτσου

Εκατό χρόνια ζωής και προσφοράς γνώσης στα παιδιά της Κοζάνης και της γειτονιάς του Αγίου Κωνσταντίνου συμπλήρωσε το 2011 το 5ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ. Την επέτειο αυτή τίμησαν δάσκαλοι και μαθητές του σχολείου, αλλά και απλοί φίλοι το πρωί της Παρασκευής 27 Ιανουαρίου 2012. Η συγκέντρωση αυτή ήταν προγραμματισμένη να γίνει πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων και την αργία εκείνων των ημερών, αλλά ο άστατος καιρός, που ανάγκασε τα σχολεία να ξεκινήσουν φέτος λίγο νωρίτερα τις χριστουγεννιάτικες διακοπές, ανέβαλε τους προγραμματισμούς δασκάλων και μαθητών.
Το 5ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης ιδρύθηκε το 1911 ως παράρτημα των δύο Αστικών Σχολών Αρρένων με τίτλο: Γ΄ ΑΣΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ. To 1918 μετά από πρωτοβουλία του Γενικού Διοικητή Δυτικής Μακεδονίας Ιωάννη Ηλιάκη, που ήθελε να βοηθήσει στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης στην Κοζάνη χτίζοντας σχολεία όπου αυτό ήταν αναγκαίο, συγκροτήθηκε επιτροπή ανέγερσης διδακτηρίου, στο οικόπεδο δωρεά του Γεωργίου Τιόλη, με τη φροντίδα του Αρχιερατικού Επιτρόπου Ιωάννη Παπασιώπη και του γιατρού Νικολάου Γκιουλέκα. «Όλα ξεκίνησαν από έναν άνθρωπο απλό, ευκατάστατο που όμως κουβαλούσε μέσα του το πνεύμα της προσφοράς προς τον τόπο του, τον Γεώργιο Σπυρίδωνος Τιόλη», τόνισε στην ομιλία του ο διευθυντής του 5ου Δημοτικού κος Ηλίας Γάγαλης. Ο θάνατος της μητέρας του Ελένης το 1914 είχε συγκλονίσει τον Τιόλη και στη μνήμη αυτής δωρίζει στην γενέθλια πόλη του «πολύτιμον και ευρύχωρον οικόπεδον», όπως η εφημερίδα ΗΧΩ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ διασώζει, στη θέση «Αυλαγάς», απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου, για την ίδρυση σχολείου για τα παιδιά της περιοχής. Εκεί ανεγέρθηκε το κτίριο που στεγάζει σήμερα το 5ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης. «Αυτός ο απλός Κοζανίτης», είπε ο κος Γάγαλης, «δεν σκέφτηκε τα χρόνια εκείνα το προσωπικό και ατομικό του συμφέρον, αλλά το συμφέρον της πόλης του. Οραματίστηκε για τα παιδιά της Κοζάνης ένα κόσμο που ακουμπά στη γνώση, με το λαμπρό οικοδόμημα που κατασκευάστηκε και φιλοξενεί μέχρι σήμερα το σχολείο μας». Το ίδιο κτίριο που φιλοξένησε από το 1924 και μέχρι την κατάργησή του το ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ και για περισσότερα από 40 χρόνια το ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΗΛΕΩΝ της πόλης και τα τελευταία χρόνια το 15ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ. Ο Γεώργιος Τιόλης, που τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε με την οικογένεια του αδερφού του Αθανάσιου, δεν παντρεύτηκε ποτέ και πέθανε το 1942 σε ηλικία 76 ετών κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, χωρίς να αφήσει απογόνους. Όταν ξεκίνησε η ονοματοθεσία των σχολείων της Κοζάνης, όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό και των δύο σχολείων που στεγαζόταν τότε στο ιστορικό διδακτήριο (5ο και 15ο Δημοτικό) πρότειναν προς την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας, αυτό να πάρει, ως όφειλε, το όνομα του δωρητή του Γεωργίου Τιόλη, έκκληση που παραμένει προς το παρόν αναπάντητη.
Στην εκδήλωση το πρωί της Παρασκευής στο 5ο Δημοτικό παρεβρέθηκαν και μίλησαν για τον Γεώργιο Τιόλη και την ιστορία και την πορεία του 5ου Δημοτικού Σχολείου ο Αντιδήμαρχος Κοζάνης κος Παναγιώτης Αποστολίδης, ο πρώην διευθυντής του 5ου Δημοτικού, δάσκαλος κος Λάζαρος Νάνος, ο δημοτικός σύμβουλος, πρόεδρος της Πρωτοβάθμιας Σχολικής Επιτροπής Κοζάνης κος Γιάννης Παπαγεωργίου και η κα Άννα Ρεπανά, μακρινή εγγονή του Γεωργίου Τιόλη. Όλοι τόνισαν την υποχρέωση του δήμου να δώσει στο σχολείο το όνομα του δωρητή του, ως οφείλει και την υποχρέωση όλων να κάνουν γνωστά στον κόσμο της Κοζάνης άγνωστα στιγμιότυπα της ζωής της πόλης. Ο κος Νάνος στην ομιλία του πρότεινε να στηθεί στην είσοδο του σχολείου προτομή του Γεωργίου Τιόλη και να γίνει γνωστή σε όλους τους μαθητές η ιστορία του σχολείου τους. Ο κος Αποστολίδης, εκ μέρους του Δήμου Κοζάνης, ανακοίνωσε πως θα υπάρξει πρωτοβουλία για αξιοποίηση του οικοπέδου που είχε αφήσει στο σχολείο ο αείμνηστος πατέρας Κωνσταντίνος Γαζής και η σύζυγός του για την ανέγερση κλειστού γυμναστηρίου για τα παιδιά του σχολείου, που τις μέρες με άσχημες καιρικές συνθήκες, αναγκάζονται να γυμνάζονται μέσα στο σχολείο, χώρο όχι κατάλληλο για γυμναστική και ενοχλώντας τους συμμαθητές τους στα μαθήματά τους. Ο κος Αποστολίδης, μαθητής και αυτός του 5ου Δημοτικού, ήταν ιδιαίτερα συγκινημένος, γιατί, όπως διευκρίνισε, ήταν πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων του 5ου Δημοτικού την εποχή της ανανέωσης του το καλοκαίρι του 1984, μια ανανέωση για την οποία το σχολείο μόχθησε πολύ, απόλυτα αναγκαία, που έδωσε πίσω στο κτίριο όλη την πρώτη του αίγλη.
Ακόμη απονεμήθηκαν τιμητικοί έπαινοι σε όλους τους παλιούς διευθυντές του 5ου και του 15ου Δημοτικού, σαν ένα μικρό ευχαριστώ για την προσφορά τους στην ιστορία και στη διαδρομή του σχολείου στο χρόνο. Φυσικά δεν ξέχασαν και όλους εκείνους που δεν είναι πλέον κοντά μας, μα ακόμα και η απλή αναφορά του ονόματός τους είναι τιμή στη μνήμη τους και γεμίζει γλυκιές αναμνήσεις τους μαθητές τους.
Το 5ο Δημοτικό Σχολείο, συγκαταλέγεται μεταξύ των 15 σχολείων που λειτουργούν σήμερα στη πόλη της Κοζάνης και είναι ένα από τα αρχαιότερα κι από τα μεγαλύτερα σε αριθμητικό δυναμικό φοιτούντων μαθητών. Το φετινό σχολικό έτος 2011-2012 λειτουργεί οργανικά ως 12/θέσιο. Έχει 15 τμήματα και το Τμήμα Ένταξης στην πρωινή ζώνη και ένα τμήμα που λειτουργεί ως Ολοήμερο στην απογευματινή ζώνη. Ακολουθεί Ενιαίο αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα σπουδών, έχει 280 μαθητές και απασχολούνται συνολικά 38 εκπαιδευτικοί και δυο άτομα ως βοηθητικό προσωπικό.
Από τις αίθουσες του 5ου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης πέρασαν στα 100 χρόνια ζωής του και θα περάσουν και στο μέλλον αμέτρητοι μαθητές και αμέτρητοι δάσκαλοι, όλοι με ένα κοινό σκοπό. Την προσφορά και τη λήψη γνώσης. Η γενναιοδωρία του Γεωργίου Τιόλη, μεγάλου ευεργέτη και άξιου τέκνου της Κοζάνης, έδωσε την ευκαιρία στα παιδιά της γειτονιάς του Αγίου Κωνσταντίνου να μάθουν τα ελληνικά γράμματα δίπλα στα σπίτια τους και να γνωρίσουν λίγο καλύτερα τη γειτονιά τους. Ό,τι πιο αναγκαίο για να μάθουν ολοκληρωμένα την ελληνική ιστορία. Ο Γεώργιος Τιόλης δεν παντρεύτηκε ποτέ και δεν απέκτησε ποτέ απογόνους. Μα έγινε ο πατέρας όλων των μαθητών που πορεύτηκαν δίπλα στο 5ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης.