ΠΕΝΤΕ ΤΑ ΕΠΙΚΡΑΤΕΣΤΕΡΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΦΙΠΟΛΗ

ΔΕΝ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΑΝΔΡΙΟΥ, ΝΑ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΔΗΛΑΔΗ ΓΙΑ ΤΑΦΟ ΠΟΛΛΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ-ΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ…

του Αναστάσιου Κουτσούκου, διδάκτωρa Πανεπιστημίου Σορβόνης

Ο Νέαρχος, ένας από τους ναυάρχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η σύζυγος του στρατηλάτη Ρωξάνη και ο γιος τους Αλέξανδρος Δ΄ ή η Κλεοπάτρα, αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα μπορούσαν να έχουν ταφεί στην Αμφίπολη, όπως ο Αντίγονος ή ο ίδιος ο Αλέξανδρος.

Οι Καρυάτιδες συμβολίζουν μια δήλωση ενότητας του αρχαιοελληνικού χώρου και μια δήλωση προστασίας του μνημείου, όπως στο Ερέχθειο και αλλού. «Οι Καρυάτιδες, από την εξωτερική πλευρά, φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους, με το αντίστοιχο χέρι τους. Τμήματα του προσώπου και της πόλου της ανατολικής Καρυάτιδας εντοπίστηκαν κατά την ανασκαφή και αποδόθηκαν στο γλυπτό», σημειώνεται στην ανακοίνωση και προστίθεται: «Τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας διαπίστωσαν ότι οι εσωτερικοί βραχίονες των Καρυάτιδων δεν στήριζαν το επιστύλιο, καθώς δεν παρατηρούνται σύνδεσμοι μολυβδοχόησης, ούτε επεξεργασία της κάτω επιφάνειας του επιστυλίου, ώστε να δικαιολογείται η άποψη της στήριξης». Οι Καρυάτιδες δίνουν νέα διάσταση στο μνημείο μετά τον Λέοντα, τις Σφίγγες, τα επιστύλια, τους ρόδακες και τον πλούσιο διάκοσμο του μνημείου.

Το μέγεθος του ταφικού περιβόλου και τα πρώτα ευρήματα δημιουργούν ωστόσο προσδοκίες πως οι αρχαιολόγοι βρίσκονται κοντά σε μια αναπάντεχη ανακάλυψη. Πιθανά υπάρχουν μυστικά, παγίδες, υπόγεια δωμάτια ή ακόμα και ταριχευμένα σώματα και αφιερώματα στον ταφικό χώρο ή ιερό ταφικό που ετάφησαν περισσότεροι του ενός, ή μνημείο ή κέντρο πολιτικής εξουσίας!

Το μέγα μυστήριο, του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεν βρίσκεται κοντά στη λύση του, αλλά δεν αποκλείεται!. Ο Βρετανός καθηγητής Αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Μπρίστολ Νικ Σόντερς, εκφράζει την άποψη ότι στην επιστημονική κοινότητα «είναι σχεδόν αδύνατον να φανταστεί κανείς ότι η νέα αυτή ανακάλυψη είναι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου», εξηγώντας πως αν η σορός του έφτανε στη Μακεδονία θα θαβόταν στον οικογενειακό τάφο στη Βεργίνα και όχι στην Αμφίπολη που είναι δευτερεύουσα σε σημασία σε σχέση με τις Αιγές.

ΠΕΝΤΕ ΠΙΘΑΝΟΙ ΟΙ ΕΝΟΙΚΟΙ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΤΑΦΟ…

Ο Νέαρχος, ένας από τους ναυάρχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η σύζυγος του στρατηλάτη Ρωξάνη και ο γιος τους Αλέξανδρος Δ΄ ή η Κλεοπάτρα, αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα μπορούσαν να έχουν ταφεί στην Αμφίπολη, ο Αντίπατρος ή ο ίδιος ο Αλέξανδρος. Ο τάφος θα μπορούσε να είχε φιλοξενήσει περισσότερα άτομα! Ο Νέαρχος ήταν ένας από τους ναυάρχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η οικογένεια του οποίου εγκαταστάθηκε στην Αμφίπολη, όταν ήταν παιδί. Έφτασε ως τα νότια παράλια της Αφρικής στον Ινδικό ωκεανό. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου συντάχθηκε με τον Αντίγονο.

Τι συνηγορεί στο να είναι ο τάφος του Νέαρχου; Ήταν επιφανής πολίτης της Αμφίπολης ώστε να του αφιερωθεί μεγαλοπρεπής τύμβος και δεν ήταν μέλος της βασιλικής οικογένειας ώστε να ταφεί στη Βεργίνα. Ο Βασιλιάς Φίλιππος Β΄ τον είχε εξορίσει στην Αμφίπολη.

Η Ρωξάνη και/ή ο γιος του Αλέξανδρος Δ΄: Ο γιος της Ρωξάνης ήταν ο μόνος νόμιμος κληρονόμος του στρατηλάτη. Μαζί με τη μητέρα του πιάστηκαν αιχμάλωτοι από τον Κάσσανδρο και δολοφονήθηκαν το 309 π.Χ. Τι συνηγορεί στο να έχουν ταφεί στην Αμφίπολη; Η Ρωξάνη δεν είχε βασιλικό αίμα (καταγόταν από τη Βακτρία, στο σημερινό Αφγανιστάν) άρα είναι πιθανό να μην μπορούσε να ταφεί στη Βεργίνα, όσο για τον έφηβο γιο τους είναι εξίσου πιθανό να επελέγη να ταφεί με τη μητέρα του.

Η Κλεοπάτρα, αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου δολοφονήθηκε επίσης από τον Κάσσανδρο το 309 π.Χ. Ως μέλος της βασιλικής οικογένειας θα μπορούσε να είχε ταφεί στη Βεργίνα, αλλά δολοφονήθηκε στην Αμφίπολη.

Κατά μία τέταρτη εκδοχή, δεν αποκλείεται η θεωρία του πολυάνδριου, να πρόκειται δηλαδή για τάφο πολλών πολεμιστών, λόγω και του μεγέθους του τάφου.

Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Ο καθηγητής Νίκολας Σόντερς, συγγραφέας του βιβλίου Alexander’s Tomb: The Two Thousand Year obsession to Find the Lost Conquerer (Ο τάφος του Αλεξάνδρου: Δύο χιλιάδες χρόνια για την εύρεση του μεγάλου κατακτητή), έχει καταγράψει σε αυτό όλες τις θεωρίες περί του τάφου του μεγάλου στρατηλάτη. Αυτό που υποστηρίζει είναι πως «ο Αλέξανδρος συναρπάζει εν μέρει επειδή δεν ξέρουμε πού κατέληξε (…) Ως προς τον τάφο του, θεωρώ ότι τα θεμέλιά του βρίσκονται ακόμη πολλά μέτρα κάτω από το έδαφος της σύγχρονης πόλης της Αλεξάνδρειας, στην τοποθεσία που υποδεικνύω στο βιβλίο μου. Ωστόσο είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι θα έχουν απομείνει πολλά από αυτόν. Ως προς τα οστά του, εδώ τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Θα μπορούσαν να έχουν καταστραφεί (καεί), θα μπορούσαν να είναι κρυμμένα κάπου αλλού στην Αίγυπτο -ίσως στο τεράστιο κοιμητήριο της πτολεμαϊκής περιόδου της Μπαχαρίγια (στην Κοιλάδα με τις Χρυσές Μούμιες). Η δική μου αγαπημένη εξήγηση, όμως, είναι ότι το μουμιοποιημένο πτώμα έσπασε σε κομμάτια και πωλήθηκε ως παντοδύναμο φυλαχτό στους Αλεξανδρινούς (οι οποίοι, αν και πολλοί από αυτούς εκχριστιανίστηκαν, εξακολουθούσαν να τον αγαπούν)».

ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

Πιθανά στον χώρο του μνημείου τάφηκαν κάποιοι από τους διαδόχους ή και επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτοί ήταν οι: Αντίπατρος, Αντίγονος ο Μονόφθαλμος, Ευμένης, Κρατερός, Λυσίμαχος, Περδίκκας, Πτολεμαίος και Σέλευκος. 

Διάδοχοι ονομάστηκαν οι στρατηγοί του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι οποίοι μετά τον θάνατό του διαμοιράστηκαν το κράτος του. Στην έννοια των Διαδόχων περιλαμβάνονται καταχρηστικά και οι Επίγονοι, δηλαδή οι γιοι και οι εγγονοί τους που τους διαδέχτηκαν και των οποίων η δράση εξετάζεται από τους συγγραφείς μαζί με αυτήν των Διαδόχων. Οι όρoι «Διάδοχοι» και «Επίγονοι» απαντούν ήδη στον Διόδωρο τον Σικελιώτη. Οι μεταξύ των διαδόχων πόλεμοι μέχρι της οριστικής του κράτους διαιρέσεως φτάνει ως τον Αντίγονο Γονατά, γιό του Δημήτριου Πολιορκητή και εγγονό του Διαδόχου Αντίγονου του Μονόφθαλμου.

Με την ειρήνη του 311 π.Χ. o Κάσσανδρος αναγνωρίστηκε στρατηγός της Μακεδονίας. Πριν την μάχη της Ιψού το 301 π.Χ. ο ελληνιστικός κόσμος των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν κατανεμημένος σε πέντε μεγάλα βασίλεια: του Κασσάνδρου στη Μακεδονία, του Λυσιμάχου στην Θράκη, του Πτολεμαίου στην Αίγυπτο, του Αντιγόνου του Α΄ στην Μικρά Ασία, Συρία και κεντρική Ελλάδα και του Σελεύκου στην υπόλοιπη Ασία.

Ο αγώνας για την επικράτηση άρχισε αμέσως μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου και στην αρχή εκδηλώθηκε με την αντίθεση της φάλαγγας των πεζών κατά του ιππικού των εταίρων και των στρατηγών, συνεχίστηκε δε με την προσπάθεια του Περδίκκα για επικράτηση. Μετά την αποτυχία και το βίαιο τέλος του, ο σπουδαιότερος σύμμαχός του Ευμένης ο Καρδιανός, συνέχισε τον αγώνα υπέρ της βασιλικής οικογένειας με κυριότερο αντίπαλό του τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο.

Ο Ευμένης τελικά εξοντώθηκε και ο Αντίγονος, έχοντας συμπαραστάτη τον γιο του Δημήτριο τον Πολιορκητή, προσπάθησε να καταστεί ο μόνος κληρονόμος του κράτους του Αλέξανδρου. Η μάχη της Ιψού ήταν το τέλος για τα όνειρα και την ζωή του Αντίγονου, ενώ στα πλαίσια της διαμάχης των Διαδόχων εξοντώθηκε ολόκληρη η βασιλική οικογένεια. Αυτός που πλησίασε περισσότερο από κάθε άλλον το όραμα της μονοκρατορίας ήταν ο Σέλευκος που, όντας ο κύριος συντελεστής της νίκης της Ιψού, κατέλυσε το κράτος του Λυσίμαχου της Θράκης και αναμενόταν να επικρατήσει επί της πτολεμαϊκής Αιγύπτου, της Μακεδονίας και όλης της Ελλάδος. Δολοφονήθηκε όμως και από το σημείο εκείνο η κατάσταση σταθεροποιήθηκε. Τα τέσσερα ελληνιστικά βασίλεια που δημιουργήθηκαν κυριάρχησαν στην Μακεδονία, Μικρά Ασία, Συρία και Αίγυπτο, μέχρι την βαθμιαία υποταγή τους στους Ρωμαίους.

http://kozanimedia.gr/?p=198468