της Κατερίνας Μ. Μάτσου
Με το μυαλό
στους δημοσιογράφους που έχασαν τη ζωή τους εν ώρα καθήκοντος τιμήθηκε το
Σάββατο 3 Μαΐου 2014 η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ.
Η Παγκόσμια
Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου θεσπίστηκε από τη
Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. τον Δεκέμβριο του 1993, κατόπιν
εισηγήσεως της Γενικής Διάσκεψης της UNESCO, επιλέγοντας για τον εορτασμό
της στην 3η Μαΐου, σε ανάμνηση της 3ης Μαΐου του 1991. Τότε
εκδότες και δημοσιογράφοι από τις χώρες της Αφρικής είχαν συγκεντρωθεί στη
Ναμίμπια, όπου πραγματοποιούνταν η συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών, συντάσσοντας
ένα κείμενο που διακήρυττε την ανάγκη για έναν ανεξάρτητο, πλουραλιστικό και
ελεύθερο Τύπο ως βασικό στοιχείο για τη δημοκρατική και οικονομική ανάπτυξη των
λαών. Αυτή η διακήρυξη -η Διακήρυξη του
Windhoek- καλούσε τη διεθνή κοινότητα να θέσει εκτός νόμου τη
λογοκρισία και τις κυβερνήσεις όλων των κρατών να εξασφαλίσουν συνταγματικές
εγγυήσεις για την ελευθερία του Τύπου.
Οι φωνές τους εισακούστηκαν και μέσα σε λίγους μήνες
η Γενική Συνδιάσκεψη της UNESCO
υπέγραψε τη Διακήρυξη και σύντομα ακολουθήθηκε από τη Γενική Σύνοδο των
Ηνωμένων Εθνών, που επίσημα καθιέρωσε την 3η Μαΐου
σαν ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ
ΗΜΕΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ. Η Διακήρυξη
αυτή, ένας σταθμός στον αγώνα για την ελευθεροτυπία, μεταξύ άλλων διευκρινίζει
ότι «ο
ελεύθερος τύπος είναι απαραίτητο στοιχείο για τη διατήρηση της δημοκρατίας και
των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ωστόσο ακόμη και σήμερα σε
δεκάδες κράτη σ’ όλο τον κόσμο δημοσιογράφοι και εκδότες δολοφονούνται,
τρομοκρατούνται, συλλαμβάνονται και φυλακίζονται, γιατί απλά λένε την αλήθεια.
Ο Τύπος λογοκρίνεται και κανάλια και έντυπα κλείνουν, επειδή οι συντάκτες και
οι εκδότες τους είχαν την τόλμη να σηκώσουν τις φωνές τους ενάντια σε
απολυταρχικές κυβερνήσεις.
Η ελευθερία
των Μέσων Ενημέρωσης, παραδοσιακών και νέων, είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη,
τη δημοκρατία και την καλή διακυβέρνηση κάθε κράτους, τόνισε ο Γ.Γ. των
Ηνωμένων Εθνών Μπαν Γκι Μουν, σε εκδήλωση στα Ηνωμένα Έθνη. Όμως και σ’
αυτήν την περίπτωση οι στατιστικές δε δίνουν και τόσο αρεστές απαντήσεις. Στην
πλειοψηφία τους οι κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων χωρών, έχουν επιβάλει
μεγαλύτερη λογοκρισία στους λειτουργούς των Μέσων Ενημέρωσης, υπό την απειλή
της ανεργίας. Σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση των Ηνωμένων Εθνών, η
Κύπρος, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία, δηλαδή οι χώρες με
μνημόνιο, έχουν υποβαθμιστεί στον χάρτη της ελευθερίας του Τύπου, σε μερικώς
ελεύθερες.
Το 2013
σκοτώθηκαν σε διάφορα μέρη του πλανήτη εβδομήντα δημοσιογράφοι, ενώ άλλοι 14
σκοτώθηκαν από την αρχή του 2014 μέχρι σήμερα. Δεκάδες ρεπόρτερ
συνελήφθησαν σε περιοχές συγκρούσεων, 211 φυλακίστηκαν και 456 εξορίστηκαν. Σύμφωνα
με τα στατιστικά στοιχεία, την τελευταία δεκαετία, σκοτώνεται ένας
δημοσιογράφος την εβδομάδα, στην προσπάθεια να εκτελέσει το καθήκον του.
«Οι αριθμοί γεννούν ιδιαίτερη ανησυχία», λέει ο Γ.Γ. του
Ο.Η.Ε. «Πίσω από αυτές τις στατιστικές υπάρχει ένας άνδρας ή μια γυναίκα που
απλώς προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του», κατέληξε και ζήτησε μηδενική ανοχή
για εκείνους που στοχοποιούν δημοσιογράφους και χρησιμοποιούν τη βία, τον
εκφοβισμό ή τη διαστρέβλωση νομίμων διαδικασιών για να παρεμποδίσουν τη δουλειά
του ρεπόρτερ: να δίνει φωνή σε όσους δεν έχουν, να λέει τις ιστορίες που πρέπει
να ακουστούν και να βοηθά να χτιστούν ανοικτές και διαφανείς κοινωνίες.
Στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελευθερίας του
Τύπου κάθε χρόνο δίνεται από την UNESCO το Παγκόσμιο Βραβείο Τύπου Guillermo Cano.
Το βραβείο για το 2014, απονεμήθηκε σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο
Παρίσι, στον Τούρκο ερευνητή-δημοσιογράφο Ahmet Şik, 44 ετών που δουλεύει τα
τελευταία είκοσι χρόνια στον τουρκικό τύπο αφιερώνοντας την καριέρα του στην
υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και στην καταγγελία της διαφθοράς και
των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στις 3 Μαρτίου 2011 ο Ahmet Şik
συνελήφθη και προφυλακίστηκε με την κατηγορία της ανάμιξης σε τρομοκρατική
οργάνωση, ενώ το βιβλίο του Ο Στρατός του
Ιμάμ
δεν κυκλοφόρησε τελικά ποτέ. Απελευθερώθηκε τον Μάρτιο του 2012, εν
αναμονή της εκδίκασης της υπόθεσης και συνέχισε να ασκεί το επάγγελμά του
δημοσιογράφου, ενώ, το καλοκαίρι του 2013, τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια της
δημοσιογραφικής κάλυψης των διαδηλώσεων στην Κωνσταντινούπολη για το Πάρκο
Γκεζί.
Για
την Παγκόσμια Ημέρα
Ελευθερίας του Τύπου σε όλες τις μεγάλες πρωτεύουσες διοργανώνονται κάθε
χρόνο εκδηλώσεις στη μνήμη δημοσιογράφων που άφησαν ιστορία, άλλαξαν τη ροή της
και χάθηκαν στο καθήκον.
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ
ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ.
ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ.
Κοζάνη, Μάιος 2014
ΠΗΓΕΣ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου