Δευτέρα 12 Αυγούστου 2013

ΥΠΕΡΘΕΑΜΑ ΑΠΟΨΕ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ



ΜΕ ΣΥΜΜΑΧΟ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ, ΟΣΟΙ ΞΕΝΥΧΤΗΣΟΥΝ ΘΑ ΑΠΟΛΑΥΣΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΜΙΑΣ ΒΡΟΧΗΣ ΑΠΟ ΠΕΦΤΑΣΤΕΡΙΑ

Εντυπωσιακό θέαμα επιφυλάσσει για σήμερα το βράδυ ο ουρανός αφού κορυφώνεται η βροχή από πεφταστέρια, από τους διάττοντες Περσείδες. Όσοι ξενυχτήσουν θα μπορέσουν να τις θαυμάσουν, αφού, σύμφωνα με τις προγνώσεις της Ε.Μ.Υ., θα το επιτρέπει και ο καιρός. Τα πεφταστέρια είναι μικροί διαστημικοί λίθοι -συνήθως έχουν βάρος μικρότερο από ένα γραμμάριο- που εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα και αναφλέγονται σε ύψος περίπου 100 χλμ., αφήνοντας φωτεινά ίχνη καθώς διαλύονται από την τριβή και την υπερθέρμανση.
Οι Περσείδες θεωρούνται μια από τις πιο εντυπωσιακές βροχές διαττόντων του έτους, καθώς τα πεφταστέρια τους είναι κατ’ εξοχήν γρήγορα και φωτεινά, συχνά με μακριές πύρινες ουρές. Καμιά φορά το σωματίδιο που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα της Γης είναι λίγο μεγαλύτερο, μπορεί σαν ένα χαλίκι ή μια πετρούλα, και αντί για το τυπικό φωτεινό ίχνος μπορεί να προκαλέσει ένα πολύ μεγαλύτερο μήκους δεκάδων μοιρών που ονομάζεται βολίδα. Το φαινόμενο γίνεται βασικά αντιληπτό στο βόρειο ημισφαίριο, ενώ στο νότιο μπορούν να το δουν λίγοι μόνο τυχεροί που βρίσκονται οριακά νότια του Ισημερινού.
Ονομάστηκαν έτσι επειδή φαίνονται να προέρχονται από τον αστερισμό του Περσέα, αλλά αυτό, σύμφωνα με τους επιστήμονες της N.A.S.A. είναι μια οπτική αυταπάτη. Στην πραγματικότητα προκαλούνται από τα σωματίδια σκόνης και λοιπά υπολείμματα που αφήνει πίσω της η τεράστια ουρά (μήκους δεκάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων) του κομήτη 109Ρ/ Σουίφτ-Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1862 από τους Αμερικανούς Λιούις Σουίφτ και Ορας Tατλ, από αυτούς πήρε και το όνομά του.
Ο κομήτης, ο οποίος διαθέτει ένα τεράστιο πυρήνα διαμέτρου 26 χλμ. και για τελευταία φορά εισήλθε στην εσωτερική περιοχή του ηλιακού μας συστήματος τον Δεκέμβριο του 1992, αρχίζει να συναντιέται με την τροχιά της Γης από τις αρχές του Αυγούστου και χρειάζεται περίπου 130 χρόνια για να πραγματοποιήσει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Σύμφωνα με τους αστρονόμους ωστόσο, η τροχιά του κομήτη Σουίφτ-Τατλ παρουσιάζει ανωμαλίες, που κάνουν δύσκολη την πρόβλεψη της μελλοντικής θέσης του στον ουρανό.
Τη χρονιά που ανακαλύφθηκε, το 1862, οι αστρονόμοι είχαν υπολογίσει ότι η περίοδος της κίνησής του γύρω από τον Ήλιο ήταν 120 χρόνια. Έτσι θα έπρεπε να επανέλθει στη γειτονιά της Γης το 1982, όμως εμφανίστηκε με 10 χρόνια καθυστέρηση, το 1992. Ο λόγος της «ανωμαλίας» αυτής είναι το γεγονός ότι η επιφάνεια του κομήτη επηρεάζεται ασύμμετρα από τις ηλιακές ακτίνες, όταν  προσεγγίζει τον Ήλιο, και το φαινόμενο αυτό αλλάζει την τροχιά του. Περιφέρεται πάντως για περισσότερο από ένα εκατομμύριο χρόνια, και γι’ αυτό τα συντρίμμια του έχουν δημιουργήσει ένα ομογενές σύννεφο γύρω από την τροχιά του. Το αποτέλεσμα είναι ότι το φαινόμενο επαναλαμβάνεται σχεδόν με την ίδια ένταση κάθε χρόνο εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια. Ο κομήτης τώρα απομακρύνεται προς το έξω ηλιακό σύστημα.
Οι ιστορικοί της αστρονομίας διαπίστωσαν ότι η εμφάνιση μετεωρικής βροχής γύρω στις 10 Αυγούστου κάθε χρόνο είχε αναγνωρισθεί από πολύ παλιά. Μερικοί αρχαίοι αστρονόμοι πιστεύουν ότι ο Άρατος, Έλληνας ποιητής που έζησε τον 3ο αιώνα π.Χ., αναφέρεται σε αυτό ακριβώς το φαινόμενο, όταν γράφει στο έργο του «Φαινόμενα» ότι «ο Περσέας περπατάει σηκώνοντας σκόνη με τα πόδια του». Ίσως όμως να περιγράφει απλώς τη θέση του Περσέα στον ουρανό, όπου η φαντασία των αρχαίων Ελλήνων τον ήθελε να πατάει πάνω στον γαλαξία τον οποίο ο ποιητής παρομοιάζει με ουράνια σκόνη. Στην ελληνική μυθολογία οι Περσείδες ήταν τα… αστράκια που είδε η Δανάη πέφτοντας στην αγκαλιά του Δία, ενώ η χριστιανική πίστη θέλει τις Περσείδες να είναι τα δάκρυα του Αγίου Λαυρεντίου που μαρτύρησε γύρω στα μέσα Αυγούστου.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου