«ΕΠΙΧΕΙΡΩ ΝΑ ΜΕΤΑΠΛΑΣΩ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ…»

Ο συγγραφέας Ανδρέας Μήτσου στην Κοζάνη
της Κατερίνας Μ. Μάτσου

Τον βραβευμένο με το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μυθιστορήματος συγγραφέα Ανδρέα Μήτσου παρουσίασαν το απόγευμα της Παρασκευής 25 Ιανουαρίου 2002 στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης η πνευματική επιθεώρηση ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ και το ΙΝ.Β.Α. Η συνάντηση διοργανώθηκε στο πλαίσιο των ετήσιων συναντήσεων της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ με τους νεοέλληνες λογοτέχνες και για τη σταδιοδρομία και το έργο του Ανδρέα Μήτσου μίλησαν η φιλόλογος κα Αγνή Παπακώστα και ο στενός συνεργάτης της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ κος Μάκης Καραγιάννης. Χαρακτηριστικά διηγήματα από την τελευταία διηγηματική συλλογή του συγγραφέα διάβασε ο ηθοποιός κος Στάθης Νάτσιος.
Το συγγραφικό έργο του Ανδρέα Μήτσου περιλαμβάνει έξι συλλογές διηγημάτων, με πιο πρόσφατη τις «Σφήκες» και ένα μυθιστόρημα «Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου», για το οποίο ο συγγραφέας τιμήθηκε το 1996 με το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μυθιστορήματος και οπτικοποιήθηκε για την τηλεόραση. Ο ίδιος ο συγγραφέας ευχαρίστησε το ΙΝ.Β.Α. και την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ για την πρόσκληση και μίλησε με θερμά λόγια για το έργο του Ινστιτούτου και του περιοδικού που, όπως είπε, έχει καταφέρει να γίνεται γνωστό και στο κέντρο.
«Επιχειρώ να μεταπλάσω τον κόσμο», είπε χαρακτηριστικά ο κος Μήτσου μιλώντας για τη συγγραφική του πορεία. Αυτό είναι το στοίχημα που ο κάθε συγγραφέας βάζει προσπαθώντας μέσα στα γραπτά του να παρουσιάσει λίγο διαφορετικό τον κόσμο γύρω του. «Αυτό που ο κάθε συγγραφέας ελπίζει», κατέληξε ο κος Μήτσου, «είναι να ζητήσει μία συγνώμη γιατί ασελγούμε πάνω στην πραγματικότητα».
Με την ολοκλήρωση της εκδήλωσης ο Π.Λ είχε την ευκαιρία να μιλήσει με τον Ανδρέα Μήτσου για τους συγγραφείς, τα βιβλία του και τη γραφή.

«ΘΕΛΩ ΝΑ ΣΩΜΑΤΟΠΟΙΩ ΤΙΣ ΕΝΟΧΕΣ…»

- Κύριε Μήτσου, σήμερα στη Δ.Β.Κ. έλαβε χώρα μία εκδήλωση προς τιμήν σας. Πόσο σημαντικό είναι τελικά για έναν λογοτέχνη η τιμή από κάποιους ανθρώπους;
- Είναι σημαντικό, γιατί νιώθει ότι βρίσκει κώδικα επικοινωνίας. Απώτατος στόχος της γραφής είναι η ανατροπή της κατάστασης της μοναξιάς. Βλέποντας λοιπόν τόσο κόσμο αισθάνεται ότι πιθανώς με μερικούς να ήρθε σε μια ουσιαστική επαφή. Αυτό είναι ένας απώτατος στόχος. Η αρχή, το ξεκίνημα αυτής της επικοινωνίας με τον αισθητικό κώδικα που υποδηλώνει ο συγγραφέας είναι πολύ σημαντικό πράγμα.
- Είπατε ότι ένας από τους στόχους της γραφής είναι και η ανατροπή της μοναξιάς. Εσείς, όταν ξεκινήσατε τη συγγραφική σας πορεία, ήταν κι αυτός ένας στόχος σας;
- Ήτανε μια ενστικτώδης αντίδραση σε μια πραγματικότητα πιεστική. Δεν ξέρω αν έγινε τίποτα, μάλλον δεν γίνεται τίποτα. Μάλλον διασκεδάζουμε το χρόνο που γράφουμε, διασκεδάζουμε τη μοναχική κατάσταση. Η μοναξιά έχει χίλια κεφάλαια.
- Εσείς για ποιο λόγο ξεκινήσατε να γράφετε;
- Ξεκίνησα να δημοσιεύω για να σωματοποιήσω τις ενοχές. Ο λόγος ήτανε μία πιο προκλητική στάση από μια σύμφυτη δειλία ή απόσυρση της μη δημοσίευσης αυτών, που είχα απ’ τη στιγμή που αποφάσισα να εκφραστώ σα συγγραφέας. Τότε έγινα πιο επιθετικός, διεκδίκησα το δικαίωμα να έχω αισθητική θέση συγκροτημένη και ένα συγκεκριμένο ύφος. Επικίνδυνα πράγματα όμως όλα αυτά που λέμε. Είναι εκ των υστέρων ερμηνείες. Πάντως με ευχαριστεί όταν τελειώνει κάτι και έχω την αίσθηση ότι κάτι έχει μεταλλαχθεί, αν όχι έξω μου μέσα μου.
- Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει, κύριε Μήτσου, ο τόπος που ζει κανείς, που μεγαλώνει με το μετέπειτα συγγραφικό του έργο;
- Είναι κυρίαρχος ο τόπος, γιατί αποτελεί το καταφύγιο, την απώτατη προοπτική και ελπίδα επιστροφής και αθώωσης. Είναι το αιτιατό μέρος των πραγμάτων, εκεί που πρέπει να αθωωθείς και να αποστασιοποιηθείς ως άτομο. Ο τόπος είναι το απαραίτητο στοιχείο για να λάβεις σωματικοποιημένη υπόσταση. Πρέπει δηλ. να αποκτήσεις μία συνείδηση του τόπου, για να μπορείς να οριστείς μετά. Χωρίς τη συνείδηση του τόπου σου αποκλείεται να έχεις συνείδηση καλλιτέχνη. Αυτά τα κοσμοπολίτικά και τα εύκολα τα θεωρώ χυδαία. Πρέπει πρώτα να αγαπήσεις τον τόπο σου, συνακόλουθα τη γλώσσα με την οποία εκφράζεσαι και μετά να βρεις τον ατομικό κώδικα επικοινωνίας.
- Στο παρελθόν έχετε ξαναέρθει στην Κοζάνη. Τι εντυπώσεις σας έχει αφήσει; Είναι μία πόλη που μπορεί να φτιάξει λογοτέχνες;
- Προφανώς. Περνώντας προηγουμένως από τον πεζόδρομο είδα κάποιον που έπαιζε ακορντεόν και τραγούδαγε ένα τραγούδι της δεκαετίας του ‘60. Και ήταν εν απολύτω συνειδήσει του τι τραγούδαγε και έπαιζε. Ήτανε μία εικόνα πάρα πολύ εντυπωσιακή. Πρέπει να μπορείς να έχεις τις προσλαμβάνουσες, να μπορείς να δεις, να εισπράξεις δηλ. την ποιητικότητα και όχι μόνο το τοπίο. Το τοπίο είναι πανέμορφο. Οι άνθρωποι το ίδιο. Εκεί που έχεις αγαπήσει, εκεί το τοπίο είναι σπουδαίο. Άλλο ποιοι βγαίνουν, ποιοι βγάζουν βιβλία κι άλλο ποιοι είναι λογοτέχνες. Κανείς δεν ξέρει πριν ούτε τις δυνατότητες του, ούτε τα όρια του. Κι αυτά που φαίνονται δεν είναι απαραίτητα και τα είναι των πραγμάτων.
- Θεωρείστε διηγηματογράφος. Είναι πιο δύσκολο για έναν συγγραφέα το διήγημα από το μυθιστόρημα;
- Είναι πιο δύσκολο βέβαια. Στο μυθιστόρημα φλυαρείς, πρέπει να φλυαρείς εκ των πραγμάτων, πρέπει να αναπτυχθείς. Με το διήγημα είναι αλλιώς.


Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κοζάνης ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ, 29/1/2002, αρ.φ. 2816, σελ. 4