Τετάρτη 17 Νοεμβρίου 2010

Τα νέα βιβλία του Βασίλη Αποστόλου

Η ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ

Δύο ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αναγνώσματα από την τοπική ιστορία κυκλοφόρησαν λίγο καιρό πριν από το συγγραφέα και ερευνητή Βασίλη Αποστόλου. Οι τόμοι «ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1912-15» και «ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1916-17» περιέχουν μία πληθώρα ανέκδοτων μέχρι σήμερα εγγράφων με αιτήματα πολιτών, δραστηριότητες δήμων, συλλόγων και υποδιοικητών κατά τα πρώτα κι ίσως κατά τα κρισιμότερα χρόνια της ενσωμάτωσης της Κοζάνης στο νέο ελληνικό κράτος. Ένα κομμάτι της άγνωστης, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας τοπικής ιστορίας, που περιγράφει, ανάμεσα στα αιτήματα και στις καταγραφές των πολιτών και την καθημερινή ζωή στην Κοζάνη τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση.
Μία έρευνα, καρπός της καθημερινής πολύωρης και μακρόχρονης, για τρία ολόκληρα χρόνια, ενασχόλησης του συγγραφέα με το αρχειακό υλικό των Γενικών Αρχείων του Κράτους-Αρχεία Νομού Κοζάνης. Ένα μέρος των κειμένων προέρχεται από τα Ιστορικά Αρχεία Μακεδονίας, που φυλάσσονται σήμερα στη Θεσσαλονίκη. Κείμενα σημαντικά, γιατί αποτυπώνουν τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες εκείνης της περιόδου. Ταυτόχρονα μία καταγραφή των γενικότερων συνθηκών ζωής κατοίκων και άλλων, χριστιανών και μουσουλμάνων. Από την πλειοψηφία των εγγράφων συνεπάγεται ότι οι Οθωμανοί κάτοικοι ή τουλάχιστον οι περισσότεροι απ’ αυτούς ήταν αγράμματοι. Το οθωμανικό κράτος δεν ενδιαφερόταν για τη μόρφωση και εκπαίδευση των μελών του, εν αντιθέσει με τους Έλληνες, που από τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας, δεν παραμέλησαν την εκπαίδευση και τη μόρφωσή τους.
Οι μελέτες του Βασίλη Αποστόλου περιέχουν σημαντικά στοιχεία και μαρτυρίες για όλους τους δήμους και τις κοινότητες, τους οικισμούς του νομού Κοζάνης. Παρουσιάζει τα προβλήματα που προέκυψαν κατά τους τρεις τελευταίους εμπόλεμους μήνες του 1912, τις πυρπολήσεις οικισμών, τις επιθέσεις των μουσουλμάνων, τα προβλήματα των κατοίκων, την ανασφάλειά τους μέχρι της εδραιώσεως της τάξης και εφαρμογής των νόμων του νέου ελληνικού κράτους, τις παρατυπίες και τις απαιτήσεις των Γάλλων και τα παράπονα των Ελλήνων εναντίον τους κατά τα χρόνια της γαλλοκρατίας, που είχε επιβληθεί στη Μακεδονία με την αποβίβαση αγγλογαλλικών δυνάμεων τον Οκτώβριο του 1915 στη Θεσσαλονίκη. Εντύπωση προκαλεί η ποιότητα της ελληνικής γλώσσας των κειμένων. Είναι μια γλώσσα κατανοητή, με πλούσιο λεξιλόγιο, που σημαίνει ότι οι συντάκτες των κειμένων ήταν ανώτερης μόρφωσης και άριστοι γνώστες της ελληνικής γλώσσας. Τα εκπαιδευτήρια της περιοχής έκαναν καλά και ολοκληρωμένα τη δουλειά τους κι ας λειτουργούσαν μόνο με τη συνδρομή της εκκλησίας και της κοινότητας.
Την ιστορία, λένε οι σοφοί ερευνητές, δεν τη γράφουν οι καθηγητές του πανεπιστημίου, αλλά οι άνθρωποι. Κι αυτή η ιστορία, η ιστορία των απλών ανθρώπων, είναι αυτή που καθορίζει τη στάση μας στο σήμερα. Κομμάτια της ιστορίας των απλών ανθρώπων συγκεντρώνονται και παρουσιάζονται στα δύο νέα βιβλία του Βασίλη Αποστόλου, δύο άριστα βοηθήματα για μαθητές, σπουδαστές, ιστορικούς και όλους όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία του τόπου.

Κατερίνα Μ. Μάτσου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου